Το μέλασμα, κοινώς πανάδες (ή υπερμελαγχρώσεις) είναι μικρές περιοχές του δέρματος με αυξημένη μελάγχρωση, που εμφανίζονται ως σκούρες κηλίδες στην επιδερμίδα. Συχνά εντοπίζονται σε εκτεθειμένες στον ήλιο περιοχές του δέρματος, όπως το πρόσωπο, τα χέρια και οι ώμοι, ειδικότερα δε στις περιοχές των ζυγωματικών, του μετώπου, της μύτης, του άνω χείλους και του πηγουνιού. Οι πανάδες μπορεί να διαφέρουν σε χρώμα από ανοιχτό καφέ έως σκούρο γκρίζο-καφέ και συχνά αυξάνονται σε αριθμό και ένταση με την ηλικία και την έκθεση στον ήλιο.
Το μέλασμα αποτελεί μια συνήθη δερματική πάθηση των ενηλίκων, ενώ παρατηρείται συχνότερα σε γυναίκες με σκουρόχρωμες επιδερμίδες (φωτότυποι III έως VI σύμφωνα με την κλίμακα Fitzpatrick) και ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες, καθώς η ηλιακή ακτινοβολία συνιστά επιβαρυντικό παράγοντα.
Αιτίες και Παράγοντες Κινδύνου
Η κύρια αιτία των πανάδων είναι η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία (UV) του ήλιου, η οποία προκαλεί την υπερπαραγωγή μελανίνης στα μελανοκύτταρα του δέρματος. Με την πάροδο του χρόνου το δέρμα γίνεται πιο επιρρεπές σε πανάδες λόγω της αθροιστικής έκθεσης στον ήλιο. Η κληρονομικότητα μπορεί να παίξει επίσης ρόλο στην εμφάνιση πανάδων. Άτομα με οικογενειακό ιστορικό πανάδων και γενετική προδιάθεση είναι πιο πιθανό να τις αναπτύξουν. Οι αλλαγές στα επίπεδα των ορμονών, όπως κατά την εγκυμοσύνη ή κατά τη λήψη αντισυλληπτικών χαπιών ή τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, μπορούν να εντείνουν την εμφάνιση πανάδων.
Τύποι Πανάδων
Οι εφηλίδες είναι μικρές, επίπεδες κηλίδες που είναι πιο κοινές σε άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα και μαλλιά. Εμφανίζονται κυρίως σε εκτεθειμένες στον ήλιο περιοχές και μπορεί να γίνουν πιο εμφανείς με την έκθεση στον ήλιο.
Οι ηλιακές πανάδες, γνωστές ως ηλιακές κηλίδες ή γεροντικές κηλίδες, εμφανίζονται λόγω της παρατεταμένης έκθεσης στον ήλιο και είναι πιο κοινές σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.
Θεραπεία και Διαχείριση Πανάδων
Η σωστή φροντίδα του δέρματος και η πρόληψη είναι κλειδιά για τη διαχείριση των πανάδων. Σε περιπτώσεις έντονων ή επίμονων πανάδων, η συμβουλή και η θεραπεία από έναν δερματολόγο είναι απαραίτητες. Οι πανάδες είναι μια πρόκληση στη θεραπεία τους, καθώς ενδέχεται να επαναληφθούν πολλές φορές στη ζωή ενός ατόμου. Είναι σημαντικό να διατηρείτε μια καλή ρουτίνα φροντίδας του δέρματος και να συνεργάζεστε με έναν δερματολόγο για την κατάλληλη διαχείριση των δερματικών δυσχρωμιών.
Η θεραπεία του μελάσματος μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους ανάλογα με την αιτία και τη σοβαρότητα των πανάδων. Στα Δερματολογικά Κέντρα City Med προτείνουμε θεραπείες για την αντιμετώπισή τους με λευκαντικές αλοιφές με υδροκινόνη σε συνδυασμό με θεραπεία laser, μεσοθεραπείες με βιομιμητικούς παράγοντες ή χημικό peeling.
Οι λευκαντικές κρέμες και τα τοπικά θεραπευτικά προϊόντα αναστέλλουν την μελανογένεση στο δέρµα. Συχνά χρησιμοποιείται η δραστική ουσία υδροκινόνη, που βοηθά στη μείωση της μελάγχρωσης, αλλά και συνδυασμοί αυτής με γλυκολικό οξύ, τρετινοΐνη ή και κορτικοστεροειδή μπορούν να βελτιώσουν την ανανέωση των κυττάρων και να μειώσουν τις πανάδες. Επίσης, το κοζικό και αζελαϊκό οξύ χρησιμοποιούνται για τη μείωση της παραγωγής μελανίνης, καθώς και η βιταμίνη C, ένα αντιοξειδωτικό που βοηθά στη μείωση των κηλίδων και στη βελτίωση της φωτεινότητας του δέρματος.
▪ Η Μεσοθεραπεία με βιομιμητικά πεπτίδια είναι μια καινούργια τεχνολογία η οποία έχει αποδειχθεί μια πολύ αποτελεσματική θεραπεία για την αντιμετώπιση του μελάσματος. Τα βιομιμητικά πεπτίδια δρουν αναστέλλοντας τη δράση του ενζύμου που ευθύνεται για την υπερπαραγωγή μελανίνης και κατά συνέπεια την εμφάνιση δυσχρωμιών.
▪ Τα Χημικά Peelings είναι πολύ αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των πανάδων κι εφαρμόζονται με προσοχή από ειδικούς κατά τους χειμερινούς μήνες. Η χρήση οξέων (κυρίως σαλικυλικό, γλυκολικό και τριχλωρικό οξύ) μπορεί να βοηθήσει στην απολέπιση του δέρματος και τη μείωση των πανάδων.
▪ Το Fractional laser επιτυγχάνει μέσω μικροτραυματισμών της επιδερμίδας την αποδόμηση της δυσχρωμίας. Η χρήση του στη θεραπεία του μελάσματος έχει FDA έγκριση. Η μικροδερμοαπόξεση είναι μια μέθοδος μηχανικής απολέπισης του δέρματος που μπορεί να βελτιώσει την υφή και τον τόνο του δέρματος. Η χρήση λέιζερ έχει ευεργετικά αποτελέσματα στην αφαίρεση των πανάδων, αλλά συνήθως απαιτεί πολλαπλές συνεδρίες και πρέπει να γίνεται από ειδικευμένο δερματολόγο.
▪ Η θεραπεία με το DermaPen αναπλάθει φυσικά το δέρμα, χρησιμοποιώντας το φυσικό μηχανισμό δημιουργίας κολλαγόνου του προσώπου. Ο μικροβελονισμός του δέρματος βοηθάει στην αντιμετώπιση δυσχρωμιών και μπορεί να εφαρμοστεί ακόμη και το καλοκαίρι.
▪ Η Φωτοθεραπεία, μια θεραπεία με έντονο παλμικό φως (IPL), συμβάλλει στη μείωση των πανάδων μέσω της θερμότητας και του φωτός που καταστρέφουν τη μελανίνη.
▪ Η καθημερινή χρήση αντηλιακού με υψηλό δείκτη προστασίας (SPF 30 ή υψηλότερο) είναι απαραίτητη για την πρόληψη και τη μείωση των πανάδων ακόμα και τους χειμερινούς μήνες. Η χρήση καπέλου και η αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο κατά τις ώρες αιχμής (10:00-16:00) μπορούν επίσης να βοηθήσουν.
Πριν από οποιαδήποτε θεραπεία, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν δερματολόγο για να καθορίσετε την καταλληλότερη μέθοδο για τον τύπο του δέρματός σας και τη φύση των πανάδων σας.
