Τι είναι ο ιός HPV και πως μεταδίδεται;
Ο HPV γνωστός και ως ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων είναι η πιο κοινή σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη. Ο HPV είναι ένας διαφορετικός ιός από τον HIV και τον HSV (έρπης). Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι HPV. Ορισμένοι τύποι μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα υγείας, όπως κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων και καρκίνοι.
Τι είναι ο ιός HPV και πως μεταδίδεται;
Ο HPV γνωστός και ως ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων είναι η πιο κοινή σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη. Ο HPV είναι ένας διαφορετικός ιός από τον HIV και τον HSV (έρπης). Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι HPV. Ορισμένοι τύποι μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα υγείας, όπως κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων και καρκίνοι.
Υπάρχουν όμως εμβόλια που μπορούν να εμποδίσουν την εμφάνιση αυτών των προβλημάτων υγείας. Ο HPV μπορεί να μεταδοθεί μέσω κολπικού, πρωκτικού ή στοματικού σεξ με κάποιον που έχει τον ιό. Συνήθως εξαπλώνεται κατά τη διάρκεια του κολπικού ή πρωκτικού σεξ. Ο HPV μπορεί να μεταδοθεί ακόμη και όταν ένα μολυσμένο άτομο δεν έχει εμφανίσει συμπτώματα. Όποιος είναι σεξουαλικά ενεργός μπορεί να μολυνθεί με τον ιό HPV, ακόμα κι αν έχει κάνει σεξ με ένα μόνο άτομο. Τα συμπτώματα μπορεί επίσης να εμφανιστούν μετά από πάρα πολύ καιρό και για αυτό είναι δύσκολο να γνωρίζει κάποιος πότε ακριβώς μολύνθηκε από τον ιό.
Τι είναι τα κονδυλώματα που προκαλούνται από τον ιό HPV;
Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο HPV εξαφανίζεται μόνος του και δεν προκαλεί προβλήματα υγείας. Αλλά όταν ο HPV δεν εξαφανιστεί, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα, όπως κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων και καρκίνο. Τα κονδυλώματα είναι υπερτροφικές αλλοιώσεις του δέρματος ή των βλεννογόνων (εξωτερικό στρώμα) των γεννητικών όργανων. Μπορούν να είναι μικρά ή μεγάλα, ανυψωμένα ή επίπεδα, ή να έχουν σχήμα κορυφών κουνουπιδιού. Υπάρχουν περισσότεροι από 100 διαφορετικοί τύποι HPV, εκ των οποίων ορισμένοι μπορούν να οδηγήσουν σε προκαρκινικές αλλοιώσεις του τραχήλου της μήτρας. Αν αυτές οι προκαρκινικές αλλοιώσεις δεν θεραπευτούν, μπορούν να εξελιχθούν σε καρκίνο του τραχήλου. Αυτοί οι τύποι HPV ονομάζονται υψηλού κινδύνου τύποι HPV. Υπάρχουν και τύποι HPV που προκαλούν κονδυλώματα σε άλλα μέρη του δέρματος όπως τα χέρια, τα πέλματα, τους μηρούς.Ένας ειδικευμένος ιατρός μπορεί συνήθως να διαγνώσει κονδυλώματα κοιτάζοντας την περιοχή των γεννητικών οργάνων.
Πώς μεταδίδονται τα κονδυλώματα και τι συμπτώματα εμφανίζουν;
Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή. Όταν μια γυναίκα έρθει σε επαφή με τον ιό HPV, δε σημαίνει ότι θα αναπτύξει κονδυλώματα. Σε πολλές περιπτώσεις, o HPV θεραπεύεται από τον ίδιο τον οργανισμό. Αυτό βέβαια εξαρτάται και από τον τύπο HPV και το ανοσοποιητικό σύστημα της γυναίκας.Συνήθως, τα κονδυλώματα δεν συνοδεύονται από κάποια συμπτώματα. Σπάνια, ο ασθενής μπορεί να παραπονεθεί για αίσθημα πόνου, κνησμού ή καύσου, ενώ ακόμα σπανιότερα μπορεί κάποια από αυτά να αιμορραγήσουν και αυτό κατ’ επέκταση να οδηγήσει σε πιο γρήγορη εξάπλωση στις γύρω περιοχές.
Υπάρχουν παράγοντες κινδύνου μετάδοσης του ιού;
Η συχνή εναλλαγή ερωτικών συντρόφων αποτελεί τον μεγαλύτερο παράγοντα κινδύνου για τη μετάδοση του ιού. Έχει υπολογιστεί ότι σε κάθε σεξουαλική επαφή με μολυσμένο άτομο, οι πιθανότητες μόλυνσης αγγίζουν το 70%, αν δεν λαμβάνονται προφυλάξεις. Προφανώς, πιο προστατευμένοι είναι όσοι βρίσκονται σε μία μακροχρόνια σχέση ή γνωρίζουν τον σύντροφό τους περισσότερο από οχτώ μήνες πριν ξεκινήσουν τις σεξουαλικές επαφές μαζί του. Καθοριστικό ρόλο όμως παίζει και το αμυντικό σύστημα του οργανισμού. Σε περίπτωση μεγάλης εξασθένησης λόγω κάποιου αυτοάνοσου νοσήματος πολλαπλασιάζονται οι πιθανότητες λοίμωξης και εμφάνισης των κονδυλωμάτων. Επιπλέον, παράγοντες κινδύνου αποτελούν και οι μικροτραυματισμοί που μπορεί να προκληθούν από το ξύρισμα ή την αποτρίχωση με κερί της γεννητικής περιοχής, αλλά και η συνύπαρξη άλλων σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων, όπως ο έρπης των γεννητικών οργάνων.
Πως μπορώ να προστατευθώ από τον HPV;
Δεδομένου ότι πρόκειται για ένα σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα, είναι αυτονόητο ότι απολύτως προστατευμένοι απέναντι στα κονδυλώματα είναι όσοι επιλέγουν την αποχή από τις σεξουαλικές επαφές, και όχι μόνο από την ερωτική διείσδυση. Επειδή όμως αυτό δεν συνηθίζεται στις μέρες μας, κρίνεται απαραίτητη η χρήση προφυλακτικού σε κάθε επαφή που περιορίζει σημαντικά τον κίνδυνο της μόλυνσης, αλλά δεν τον εξαλείφει. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται και σε περίπτωση ξυρίσματος ή αποτρίχωσης των περιγεννητικών οργάνων, καθώς οι μικροτραυματισμοί στο δέρμα, λειτουργούν ως είσοδοι για τον HPV. Ακόμη, κρίνεται απαραίτητη και η αυτοεξέταση/αυτοψηλάφηση για ανίχνευση καινούργιων δερματικών βλαβών που μοιάζουν με «ελιές». Φυσικά, καμία εξέταση/ψηλάφηση δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ιατρική δερματολογική εξέταση, η οποία θα πρέπει να αποτελεί μέρος του καθιερωμένου ετήσιου τσεκ-απ υγείας. Ένα ακόμα μέτρο πρόληψης απέναντι στα κονδυλώματα είναι ο εμβολιασμός. Το υπάρχον εννιαδύναμο εμβόλιο προσφέρει ανοσία απέναντι στα εννέα από τα πιο συχνά στελέχη του ιού. Ο εμβολιασμός συστήνεται για αγόρια και κορίτσια ηλικίας 12 έως 27 ετών, χωρίς ωστόσο να αποκλείονται οι μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες.
Πως θεραπεύονται τα κονδυλώματα;
Η πιο εξελιγμένη μέθοδος εξάλειψης των κονδυλωμάτων αποτελεί το laser CO2 σε συνδυασμό - σε κάποιες περιπτώσεις- με χειρουργική αντιμετώπιση κονδυλωμάτων, όπου αυτό απαιτηθεί. Αρκεί μόνο μία συνεδρία για να αντιμετωπιστούν επιλεκτικά όλες οι παρούσες βλάβες. Η θεραπεία πραγματοποιείται με τη χρήση ειδικής ενισχυμένης αναισθητικής κρέμας, είναι ανώδυνη, αναίμακτη, έχει πολύ σύντομο χρόνο αποθεραπείας και επούλωσης του δέρματος, ενώ δεν αφήνει πίσω της ουλές και υποχρωμίες. Με τη μέθοδο αυτή, δεν αντιμετωπίζονται μόνο τα ορατά κονδυλώματα, αλλά επιτυγχάνεται η ανίχνευση και των πιο μικροσκοπικών βλαβών, των υποκλινικών βλαβών που δεν φαίνονται δια γυμνού οφθαλμού και είναι σημαντικό να εξαλειφθούν προκειμένου να μην αποτελούν εστία μεταδοτικότητας και αιτία συνεχών υποτροπών.
Σε κάθε περίπτωση, οι ασθενείς με κονδυλώματα δεν θα πρέπει να εφησυχάζουν μετά τη θεραπεία. Συστήνεται η συχνή επανεξέταση έτσι ώστε να εντοπίζονται και να εξαλείφονται τυχόν νέες βλάβες, οι οποίες μπορεί να είναι υπολειμματικές βλάβες, καθώς και καινούργιες βλάβες που τη χρονική στιγμή της αρχικής εξέτασης δεν είχαν ακόμα εκδηλωθεί και εμφανιστεί. Κριτήριο ιάσεως είναι η πλήρης ανυπαρξία βλαβών επί 8 συνεχόμενους μήνες, αφού αυτός είναι ο μέγιστος χρόνος επώασης του ιού. Με τη λεπτομερειακή ανίχνευση και θεραπεία όλων των βλαβών, ακόμα κι αυτών που δεν φαίνονται με γυμνό μάτι, τα κονδυλώματα μπορούν πλήρως να θεραπευτούν.
